Personeel uitlenen en dan voor ziekte opdraaien? Betaal je een medewerker die vastzit in een vakantieland door? En hoe zit het met zorgverlof? Werkgevers in de land- en tuinbouw worstelen met allerlei vragen over arbeid tijdens de coronacrisis.
Dat werd duidelijk tijdens een woensdag 18 maart uitgezonden webinar van de Werkgeverslijn Land- en Tuinbouw. Op de website van de Werkgeverslijn is over alles wat in dit artikel beschreven staat gedetailleerde informatie te vinden, die zelfs meerdere malen per dag wordt ververst.
Er is veel acute krapte aan arbeid en er zijn zorgen over het vinden van mensen voor arbeidspieken die er snel aan komen. Maar ook zijn er vragen over de regels die wel of niet gelden bij het inlenen van mensen van collega’s of vanuit andere sectoren. En natuurlijk zijn er vragen over aansprakelijkheid, veiligheid en ziekterisico.
Werken tussen schotten
Over dat laatste: de richtlijnen van het RIVM om minstens 1,5 meter afstand te bewaren is niet overal in het werk in tuindersschuren te realiseren. “Maar dan kun je aan een sorteerband bijvoorbeeld denken aan het plaatsen van doorzichtige schotten”, zo schetst Peter Baltus van LTO Noord een praktijkoplossing die hem ter ore kwam.
Eigen arbeidsvoorwaarden gelden
Als het gaat om arbeidsvoorwaarden: in principe blijven bij het uitlenen van personeel van het ene naar het andere bedrijf alle voorwaarden gelden die de werknemer bij zijn of haar oorspronkelijke werkgever geniet. “We gaan er vanuit dat boeren en tuinders die arbeidskrachten over hebben en uitlenen, daar bij hun collega niet meer voor in rekening brengen dan ze zelf kwijt zijn.”
De verantwoordelijkheid voor de veiligheid gaat wél over naar de nieuwe werkgever. Die moet net als voor altijd zorgen dat de arbeidsomstandigheden op orde zijn. Waarbij nu dus ook de richtlijnen van het RIVM in ogenschouw moeten worden genomen.”
Zet afspraken op papier
Baltus benadrukt dat het goed is om alle afspraken die er worden gemaakt tussen werkgevers onderling en tussen werkgever en werknemer vast te leggen op papier of in e-mails. Dat geldt ook voor afspraken die met werknemers worden gemaakt die niet op het werk kunnen komen omdat ze met een ziek kind zitten, of omdat ze vastzitten in het buitenland.
Voor mensen die zelf ziek zijn is er natuurlijk sowieso het reguliere ziekteverlof. Medewerkers met kinderen hebben het recht om ze naar de kinderopvang te brengen, aangezien de voedselsector – niet de sierteelt – op de lijst staat van vitale beroepen.
Met een ziek kind thuis kan een medewerker gebruik maken van zorgverlofregelingen in de cao’s. Voor medewerkers die vastzitten in het buitenland, is er het calamiteitenverlof. “Ga niet te snel akkoord met zomaar het loon doorbetalen”, stelt Baltus. “Dat calamiteitenverlof is heel flexibel. Dat kan op elk moment ingaan en weer beëindigd worden. Wij houden in contact met de landbouwraden over de hele wereld zo precies mogelijk bij welke reisbeperkingen en mogelijkheden voor terugkeer er per land zijn.”
Veiligheid en certificering huisvesting
Ten slotte waren er ook vragen van tuinders die zich zorgen maken over de huisvesting van hun arbeidsmigranten. Ook daar kan men elkaar besmetten. “Hou daarvoor nu als ondergrens aan wat het RIVM zegt over schoonmaken en hoe met elkaar om te gaan. Die aanwijzingen zijn er ook in het Pools en Bulgaars”, zegt Baltus.
Ondertussen willen tuinders zeker weten dat ze blijven voldoen aan de regels voor het van het loon kunnen afhouden van de vergoeding voor die huisvesting. Daarvoor is een certificaat nodig. Maar de certificeerders kunnen nu geen audits plannen. “We kijken of we dat toch kunnen laten doorgaan. Bijvoorbeeld door ondernemers de certificeerder via een videocall door de huisvesting heen te leiden. Op die manier kan zonder fysiek bezoek toch gecertificeerd worden.”
