De gebroeders De Jong uit Boskoop hebben de rechtszaak die zij tegen Rabobank aanspanden verloren. De hortensiakwekers verweten de bank dat ze haar zorgplicht schond door hen een interim manager door ‘de strot te duwen’ die uiterst onbetrouwbaar bleek. De bank vond dat ze geen blaam trof. De rechter gaf Rabobank gelijk. De broers gaan in hoger beroep.
Hoe zat het ook alweer? De broers Jos, Cor en Wil de Jong waren eigenaar van een hortensiakwekerij in Boskoop en voor 75% aandeelhouder van handelsbedrijf Baas Plantenservice. ln 2006 en 2007 leed dat bedrijf een klein verlies. Na tussenkomst van Rabobank in september 2008 werd Ad van de Wijdeven aangesteld als interim-manager.
Begin september 2008 speelde tevens dat medeaandeelhouder van Baas, Jaap Smak Gregoor, aangaf een put optie uit 2002 te willen lichten. Hij wilde uit Baas stappen in ruil voor een afgesproken bedrag van € 2 miljoen.
In de maling
Na de zomer van 2008 kwamen de De Jongs door de put optie in bijzonder beheer terecht. Van de Wijdeven, die zich inmiddels had opgeworpen als adviseur van de broers, hield hen voor dat Baas in 2009 verlies zou lijden. De De Jongs deden daarom afstand van hun aandelen in Baas voor € 1. Aan Smak Gregoor betaalden ze € 475.000. Een ogenschijnlijk gunstige deal, ware het niet dat hen de prognose voor 2009 werd onthouden: €1,5 miljoen winst. Die winst viel nog veel hoger uit. De broers voelden zich in de maling genomen door het dubbelspel van Van de Wijdeven. Als ze geweten hadden dat Baas er beter voor stond, hadden ze een andere oplossing gekozen.
In de ogen van de broers heeft de bank haar zorgplicht geschonden. Ze zadelde de broers op met een malafide interimmer. Uit voorlopige getuigenverhoren bij de rechtbank in Utrecht in 2017 bleek volgens de De Jongs dat de toenmalige adjunct-directeur van Bijzonder Beheer Rabobank Nederland heeft toegegeven dat Van de Wijdeven nooit gescreend is.
‘Reddende engel’
De broers menen dat Rabo Van de Wijdeven aan hen opdrong. Uit de twee kandidaten die voorgelegd werden, was hij de enige met ervaring in de agrarische sector. Volgens de De Jongs pushte de bank hen vervolgens om de zaak met Smak Gregoor af te wikkelen. Ze kregen geen seizoenkrediet meer als ze er niet uit kwamen. Volgens de broers had Rabobank Van de Wijdeven ook als een ’reddende engel’ bij de kwekerij van De Jong ‘binnengefietst’. Hem was immers het dossier van de De Jongs voorgelegd toen ze in bijzonder beheer terechtkwamen en er was continu contact tussen bank en Van de Wijdeven.
Rabobank ziet het anders, luidde het verweer. Ze deed een beroep op verjaring. De grieven van de De Jongs tegen de bank spelen al langer – al in 2011 toen ze hun relatie met de bank opzegden – waarom dan pas in 2017 de zaak aanhangig maken?
Ook heeft het Hof in Den Haag gezegd dat Van de Wijdeven en Smak Gregoor niet onrechtmatig handelden. „Wij zijn afgeleide partij, waarom zijn wij dan aansprakelijk?”, betoogde de advocaat van de bank. Volgens de bank hebben de broers zelf Van de Wijdeven bij de deal van november 2008 betrokken. Rabo beweert niet te weten dat Van de Wijdeven bij de aandelentransactie betrokken was. Hij had bij een bezoek aan de bank toevallig een dossier van de hortensiakwekerij zien liggen en daaruit afgeleid dat ze in zwaar weer zaten en zijn diensten aangeboden. Er was niet met de bank over gesproken, beweert hij zelf, aldus de advocaat.
Niet gedreigd
De advocaat gaf ook aan dat de transactie in november 2008 niet slecht was. Het ging over waardeloze aandelen, omdat het slecht ging met Baas. De gunstige prognose moest eerst nog werkelijkheid worden. Het was voor de De Jongs ook niet mogelijk om € 2 miljoen te financieren. € 475.000 en de verkoop van de aandelen was de beste optie.
„We hoefden Van de Wijdeven niet te screenen, omdat we hem niet bindend voordroegen”, aldus de bank. Hij was bovendien door Rabobank voorgedragen als adviseur, die geen bestuurder hoefde te worden bij Baas. „We hebben ook niet gedreigd met opzeggen van de financiering. Wel verstrekten we geen seizoenkrediet als het probleem met de € 2 miljoen niet opgelost werd. De druk kwam door henzelf, door de put optie in 2002.”
Avonduurtjes
De rechter oordeelde vorige maand dat niet is gebleken dat Rabobank heeft geëist dat Van de Wijdeven ook zou optreden als manager of adviseur van de broers De Jong . „Uit de getuigenverhoren blijkt het tegendeel. Die rol heeft hij zelf naar zich toegetrokken, doordat hij kennelijk in zijn “avonduurtjes” wel wilde begeleiden, waarmee eiseres kennelijk akkoord was. Onder die omstandigheden valt ook niet in te zien waarom Rabobank met het voorstellen van Van de Wijdeven als interim manager voor de [holding] -vennootschappen in strijd met haar zorgplicht of onrechtmatig heeft gehandeld jegens [eiseres], zelfs als die interim manager – zoals [eiseres] stelt – ongescreend is. Dat Rabobank op onrechtmatige wijze vrijelijk heeft gesproken met de consultant over eiseres is de rechtbank niet gebleken. Onduidelijk is op welke informatie [eiseres] dan concreet doelt en waarom dit tot de gestelde schade zou hebben geleid”, aldus de uitspraak van de Amsterdamse rechter C. Bakker.
„Het voorgaande leidt ertoe dat de vorderingen van eiseres reeds hierom niet toewijsbaar zijn”, aldus de rechter. Dat betekent dat het beroep op verjaring en de overige verweren van Rabobank geen bespreking meer behoeven. De broers De Jong zijn veroordeeld in het betalen van de proceskosten.
Hoger beroep
De gebroeders De Jong geven aan teleurgesteld te zijn in het vonnis van de rechter. Verder willen ze er na onderling overleg niets over kwijt. Ze gaan wel in hoger beroep. „Mijn inziens komt Rabobank er wel heel makkelijk mee weg om een interim manager op ons af te sturen zonder hem te screenen”, aldus Jos de Jong.
Rabobank zegt bij monde van woordvoerder Joris Hoff dat de bank niets aan het vonnis heeft toe te voegen. „We doen geen uitspraken over onze (ex-)klanten.”
Lees hier meer over de rechtszaak in het digitale Vakblad.
