’Alles gedaan om importverbod eiken door VK te voorkomen’

Henk Raaijmakers, voorzitter van LTO Vakgroep Bomen, vaste planten en zomerbloemen, zegt dat niemand iets te verwijten valt als het gaat over het afgekondigde eiken-importverbod door het Verenigd Koninkrijk. „Gebleken is dat het in de praktijk blijkbaar niet te doen is om eiken te leveren die vrij zijn van eitjes van eikenprocessierups.”

Gisteren werd via NVWA bekend dat het Verenigd Koninkrijk per direct de handel in eiken verbiedt. Raaijmakers, voorzitter van LTO Vakgroep Bomen, vaste planten en zomerbloemen en vice-voorzitter van European Nurserystock Association (ENA), zegt in een reactie op het verbod. „Het is voor mij duidelijk dat we het VK geen harde garanties kunnen geven dat Nederlandse eiken vrij zijn eitjes van eikenprocessierups.”

Geen verwijten

Raaijmakers wil niemand een verwijt maken en verwijst daarbij naar een aantal praktijkgevallen. „Een aantal vooraanstaande Nederlandse kwekers heeft mij met het hand op het hart verklaard partijen – én de omliggende zone – uitvoerig te hebben gecheckt. Naktuinbouw heeft dit ook nog een keer gedaan. Ook de Engelse importeurs zouden deze partijen nogmaals hebben gecheckt, maar geen sporen van eikenprocessierups hebben gevonden. Toch zijn in sommige partijen van betreffende kwekers nu rupsen gevonden. Voor mij bewijst dit dat dat ’check-check-double check’ blijkbaar toch niet voldoende is. Eitjes kunnen waarschijnlijk altijd ergens in een tak of oksel zitten.”

Raaijmakers heeft er geen zicht op of er ook niet-gecontroleerde handel richting het VK is gegaan. „In het verleden is dat wel gebeurd bij kastanjebomen terwijl daar een importverbod voor gold. Maar ik heb geen signalen dat dat nu bij eiken ook is gebeurd.”

Niet onverwacht

Helemaal onverwacht komt voor Raaijmakers het eikenimportverbod door de VK niet. Het VK kondigde al eerder maatregelen aan. Daarop heeft LTO, samen met Anthos, een brief naar haar leden gestuurd waarin deze worden oproepen om ’grote terughoudendheid te betrachten bij het exporteren van eiken naar het VK’. „Daarmee wilden we in ieder geval richting het VK het signaal afgeven dat we er alles aan doen om te voorkomen dat besmette bomen naar de VK worden geëxporteerd. Het blijkt nu tevergeefs.”

Raaijmakers kan wel begrip opbrengen voor het importverbod door het VK. „Gezien de problemen met de eikenprocessierups in Nederland kan ik me voorstellen dat ze die problemen in het VK willen voorkomen.”

Zona Protecta

Voor zover bekend is alleen in de Londen-regio eikenprocessierups aanwezig. In de rest van het VK niet. Door de rest van het VK als beschermd gebied voor eikenprocessierups aan te merken, kan het VK een importverbod afkondigen. „Het VK neemt de maximale ruimte bij het voorkomen van de eikenprocessierups en dat zou wel eens een voorbode kunnen zijn voor meer maatregelen. Zo zijn ze in het VK ook zeer bang voor een besmetting met Xylella. Als ze hiervoor van het hele VK beschermd gebied (Zona Protecta, ZP) willen maken, kunnen ze dat doen.”

Geen oplossing

Raaijmakers ziet zo snel geen oplossing voor de ontstane situatie. „Ik ben bang dat we van een langdurige blokkade gaan spreken. We moeten eerst in Nederland de situatie rondom de eikenprocessierups onder controle krijgen, maar daarvan is voorlopig nog geen sprake.” Hij hoopt daarbij dat op termijn een natuurlijk evenwicht ontstaat waardoor het aantal eikenprocessierupsen in Nederland afneemt. In combinatie met een behandeling met een mogelijk bestrijdingsmiddel zouden volgens Raaijmakers dan wel weer garanties aan het VK kunnen worden afgegeven. „Voor komend najaar zal daarvan zeker nog geen sprake zijn, het is eerder een kwestie van jaren voordat er een oplossing komt.”