De hemelboom Ailanthus altissima wordt mogelijk in 2019 verboden. De boom staat op de lijst met aanvullingen waarmee de Europese Unielijst van verboden invasieve exoten mogelijk wordt uitgebreid.
Behalve de hemelboom worden mogelijk ook de vijverplant Pistia stratiotes en de waterplant Salvinia molesta verboden. Van in totaal negen soorten planten en dieren zijn Europese risicobeoordelingen bij het wetenschappelijk forum IAS (Invasive Alien Species) ingediend. Dit forum moet beoordelen welke soorten daadwerkelijk op de lijst met aanvullingen worden gezet. In het IAS zijn alle lidstaten vertegenwoordigd. Namens Nederland zit Rob Leuven van de Radboud Universiteit in dit forum.
Pas in 2019
Uiteindelijk is het de Europese Commissie die over de lijst met aanvullingen zal stemmen. Dit gebeurt hoogstwaarschijnlijk pas in 2019 omdat de EU – na de eerste uitbreiding in 2017 – heeft afgesproken even pas op de plaats te maken. Om de lidstaten tijd te gunnen het exotenbeleid goed vorm te geven, zo meldde Wiebe Lammers, coördinator van het Team Invasieve Exoten van de NVWA op 8 februari tijdens de beheerdersdag van de VBNE (Vereniging voor Bos- en Natuurterreineigenaren). Tegen die tijd zullen hoogstwaarschijnlijk nog meer planten- en diersoorten op de lijst staan. Nu zijn al 49 planten en dieren verboden in de EU.
Nederlandse risicobeoordeling
De Europese risicobeoordeling van Ailanthus altissima is deels gebaseerd op de Nederlandse risicobeoordeling van hemelboom die door Naturalis in opdracht van de NVWA in 2012 is uitgevoerd. Daarin werd al geconcludeerd dat het beter is om zowel de handel als de toepassing van Ailanthus altissima te verbieden vanwege het hoge risico dat de boom zich in natuurgebieden vestigt en daar de inheemse beplanting verdringt. De hemelboom produceert immers enorme hoeveelheden zaad die gemakkelijk door de wind verspreid worden. Ook vegetatief plant de boom zich gemakkelijk voort. Bovendien past Ailanthus zich gemakkelijk aan de klimatologische omstandigheden aan.
Zijn de beslissingnemers echt goed wijs?
De boom kwam oorspronkelijk uit China,maar veel bomen in dorp en stad komen van elders.
Van China tot Amerika,de Balkan tot noord Europa.
Onze Beuk is ook een klimaat boom,niet woekerend dat niet.
Probleem van de verspreiding van exoten is niet altijd het zaad,maar de mensheid zelf.
groeten Heer lensink
Klopt. De belangrijkste introductieroute van invasieve soorten is de handel, de mens dus. Daarom betekent het plaatsen van een soort op de Unielijst ook dat een plant niet meer verkocht en gekweekt mag worden.
zoals algemeen bekend is de meest invasieve soort :DE MENS wanneer komt die eens op de lijst?
En als deze zomaar (op 2 plaatsen) in mijn tuin groeit? Ontdekte dat een paar dagen geleden dat ik de hemelboom in mijn tuin heb. Vind ze prachtig, maar mijn tuin is niet groot…
Al die andere bomen, zoals diverse palmbomen, Ginkgo, horen oorspronkelijk hier niet thuis, staan wel in veel tuinen. Waar toetsen deze wetenschappers hun bevindingen op ?
Of de plant zich invasief gedraagt. Invasief betekent dat een soort zich heel snel en massaal verspreidt en dat hij grote maatschappelijke en ecologische effecten veroorzaakt op de biodiversiteit, het functioneren van ecosystemen en ecosysteemdiensten, de volksgezondheid of de economie. In nummer 8 heb ik hoogleraar Rob Leuven geinterviewd die namens Nederland in het wetenschappelijk forum van de EU zit, die de risicobeoordelingen toetst van planten die mogelijk op de Unielijst komen. Ik citeer hieruit: ’Het overgrote deel van de in het wild gevestigde exoten, levert helemaal geen ongewenste effecten op. Maar ongeveer 10% veroorzaakt wel een serieus probleem’. Die 90% aan exoten zal dus ook niet op de lijst terechtkomen, maar een deel van de 10% wel.
Pistia is een tropisch waterplantje. Dit verdwijnt gewoon in de winter. Waar maakt men zich druk om!
ik zie weinig hemelbomen zo in de natuur en geniet van een veldje reuzebalsemien. Is er nou echt niet iets beters te doen dan regeltjes verzinnen van wat niet mag?
Zo jammer!! Mogen de bestaande hemelbomen wel blijven of wordt alles gekapt?
Beste Syl, in nummer 8 van Tuin en Landschap hebben wij hoogleraar Rob Leuven geinterviewd die namens Nederland in het wetenschappelijk forum van de EU zit, die de risicobeoordelingen toetst van planten die mogelijk op de Unielijst komen. Ik citeer uit dit interview: ’Als de soort op de Unielijst komt, moet je als lidstaat een plan van aanpak maken: hoe kan je de soort kosteneffectief aanpakken in de gegeven situatie? Lukt dat niet, dan moet je zorgen dat de verspreiding wordt ingedamd.’ Met andere woorden: als er ergens een hemelboom staat en hij komt op de lijst (daar wordt in 2019 over gestemd), dan moet je er in ieder geval voor zorgen dat hij zich niet voortplant. Kappen is de meeste rigoureuze optie, maar wellicht zijn er ook andere oplossingen.
Zojuist ben ik een stuk gaan wandelen in het bos Amelisweerd vlakbij Utrecht. Mijn aandacht naar deze boom werd getrokken door een fietser die stopte, terugreed, zijn fiets neerzette en de boom bewonderde. Zelf heb ik geen brede kennis in bomen maar de boom zag er wel bijzonder uit en ik vroeg de man of hij de boom bewonderde. We raakte in gesprek want de boom was met zijn (ik gok) 150 cm diameter een behoorlijk dikke boom. Nu ik er over nadenk heb ik tijdens mijn wandeling geen dikkere boom in het bos gezien. De man zei dat hij 10 jaar geleden ook in dit stuk bos was en dat deze boom sinds die tijd bijzonder hard is gegroeid. Dit was de moederboom en rond deze enorme boom stonden allemaal nieuwe bomen van dit soort. Het viel ons erg op dat deze boon zich razendsnel vermenigvuldigen. Hij en ik waren toch heel benieuwd naar deze opvallend andere boom. Ik pakte mijn telefoon erbij en hebben de bladeren vergeleken met bomen van foto’s, het bleek de Hemelboom te zijn. Na nog even over deze boom gepraat te hebben, namen we afscheid.
Deze boom fascineerde mij erg en daarom ging ik op een bankje zitten en zocht op mijn telefoon uit wat voor soort boom dit eigenlijk is. Deze boomsoort komt zoals jullie al konden lezen oorspronkelijk uit China en hoort hier eigenlijk helemaal niet thuis. Vroeger heeft men dit soort vanuit China geïmporteerd omdat dit een boom is dat erg makkelijk groeit in heel veel grondsoorten. De boom werd geplant in steden om snel schaduw te bieden. Verder las ik ook dat deze boom in opmars is en dat blijkt maar weer omdat dat ik deze boom en nakomelingen vandaag in het bos tegenkwam. De eerste nakomelingen van deze moederboom waren trouwens net zo dik als de andere bomen in dit stuk bos. Ga maar na hoe snel deze boom dus groeit. Ook las ik dat dat wanneer de bladeren breken er een erg sterke geur wordt verspreid. Dat betekend dus dat rond deze bomen het geen fijne plek is voor dieren zoals vogeltjes die in deze herfst de grond afstruinen naar voedsel. Dit was ook te merken want op deze plek hoorde ik geen enkel dier geluid maken terwijl op andere plekken in het bos, waar deze bomen niet stonden, wel vogeltjes over de grond sprongen.
Ik nam afscheid van de erg machtige en eigenlijk toch wel mooie boom en sprak later iemand aan die in het bos werkt. Ik vertelde mijn verhaal en hij wist precies over welke plek ik het had. Hij zei dat er zelfs Hemelboom-bomen aan de andere kant van het pad kwamen omdat dit soort boom zo sterk is. Hij vervolgde met dat die verspreiding is stopgezet want anders zouden de andere boomsoorten geen kans hebben tegen de steeds meer opkomende ‘Hemel’boom.
Dit is precies wat ik een goed idee vind. De Hemelboom-bomen die al in Nederland staan (zover dat kan) lekker laten groeien zodat we later enorme bomen hebben om te bewonderen. Maar daarnaast ervoor te zorgen dat de plaatsen waar deze bomen staan, niet groter worden dan dat ze al zijn. Dus het stopzetten van het planten van dit soort is een erg goed begin.
Ik heb trouwens zojuist ook bij de beheerder van dit bos een voicemailbericht ingesproken want ik wil graag nagaan of deze de groei van deze Hemelbomen ook ook echt intoom gehouden wordt.
Ik wens jullie veel plezier in de natuur.
Groeten,
Marvin
Na het spreken met de beheerder van het bos Amelisweerd, wil ik graag reageren op mijn bericht.
De bomen die ik aanzag voor Hemelboom-bomen blijken Kaukasische vleugelnoot-bomen te zijn. Het blad lijkt erg sterk op die van de Hemelboom vandaar mijn vergissing. Deze boom is volgens de beheerder niet zo hels als de Hemelboom. Al groeit hij wel bizar snel sinds hij mogelijk rond 1910 is aangelegd, vertelde hij. Ze houden de groei goed bij en eens in de 2 a 3 jaar gaat de zaag erdoorheen om uitbreiding te voorkomen. De moederboom en eerste nakomelingen laten ze met rust. De beheerder vertelde ook dat de Kaukasische vleugelnoot zich in dit klimaat niet kan voortplanten via zaad maar wel via uitgroei van de wortels.
Een heel goed bericht dus.
Groeten,
Marvin
Hoi Marvin,
Als niemand anders het doet dan reageer je toch gewoon zelf op je eigen bericht 🦑
Wij wonen achter de scoutsgrond van de putsebaan in Zandvliet en deze bomen groeien als gek in onze tuin en bij de buren wegen en verkeer is beheerder maar na contakt nog geen reactie gekregen
Ja ja, interpunctie is toch maar ruimteverspilling.