Lekker kleurtje

Coleus staat bekend als de siernetel en is bezig met een comeback. Na de Tweede Wereldoorlog was het een populaire kamerplant en dit duurde tot begin 70-er jaren. Sinds een paar jaar staat de plant weer in de volle aandacht, maar nu als perkplant.

Dit is niet de eerste wederopstanding. Ook in de Victoriaanse  tijd, de 19^e eeuw, was Coleus immens populair en werd er flink betaald voor bijzondere kleurpatronen. Soms wordt zelfs een vergelijking gemaakt met de ‘tulpenmania’ in de 17^e eeuw. Aristocraten hadden veel geld over voor nieuwe cultivars en veredelaars haastten zich in het maken van bijzonder gekleurde rassen. Dit werd ‘The Great Coleus Race’ genoemd. De Victoriaanse tuinontwerpers maakten ‘levende Perzische tapijten’ van siernetels. Uiteraard alleen goed van bovenaf te bewonderen. Vincent van Gogh maakte in 1886 in Parijs overigens een echt schilderij: Coleusplant in een Bloempot.

Vierkante steel

Coleus behoort tot de lipbloemigen, herkenbaar mede aan de vierkante steel. Het natuurlijk groeigebied ligt in Zuidoost-Azië, India, Sri Lanka en Afrika. De grootste populaties worden gevonden op Sri Lanka en in Indonesië. Hoewel de plant al in de 17^e eeuw in Europa wordt genoemd, is het officieel de Duits-Nederlandse botanist Carl Ludwig Blume die rond 1850 de Coleus meeneemt vanaf Java, waar hij de Indonesische flora beschreef. Hij noemt deze Coleus blumei.

Direct vanaf de introductie in Europa startte ook de veredeling. Coleus blumei was daarin niet de enige ouder, maar tal van gerelateerde soorten werden ingekruist voor het krijgen van meer kleuren, meer bladvormen, compacte en bodembedekkende groeivormen. Voor deze hybriden ontstond de soortaanduiding Coleus hybridus. Dit is omgezet naar een cultivargroep in de jaren ’80: Coleus (Blumei Grp). De siernetel is echter herplaatst in het geslacht Plectranthus. Coleus blumei is hernoemd tot Plectranthus scutellarioides. Om te voorkomen dat de veelgebruikte aanduiding voor de siernetel, Coleus, van het toneel verdwijnt wordt getracht vanuit Floricode, met hulp van de veredelaars in dit gewas, de cultivargroep omgedoopt te krijgen tot de Plectranthus (Coleus Grp).

Stekvermeerderd

Werd bij het oude sortiment nog uitgegaan van zaad, het huidige bestaat hoofdzakelijk uit stekvermeerderde rassen. De veredeling richt zich nog steeds op bijzondere kleurcombinaties en bladvormen, maar ook dat deze felle kleuren niet vervagen in de volle zon. Verder moet het bloeimoment zover mogelijk naar achter worden geschoven. Het gaat per slot van rekening om het blad. Een nieuwe serie die dit jaar wordt geïntroduceerd en voldoet aan deze veredelingseisen is FlameThrower. Chili Pepper is wel de meest bonte in het gezelschap. Erg geschikt voor kleinere potmaten en om op pot te mengen. De serie wordt dit jaar aangevuld met maar liefst vier nieuwe kleuren, waarvan een prachtige rode en een felgroene.

Er is weinig bekend over het psychedelische effect van de siernetel. Dit werd ontdekt in 1962. Persoonlijk geniet ik al voldoende van de bonte kleurenpracht.

Plantenpaspoort

Naam: Coleus (Blumei Grp) ‘UF08-19-10’ FLAMETHROWER CHILI PEPPER

Kenmerken: perkplant tot 20 centimeter hoog; blad kruisgewijs, lancetvormig met spitse top; bladgrootte tot 2 x 10 centimeter; bladrand geschulpt tot gaaf; bladpatroon meerkleurig gevlekt en gevlamd; bladkleuren paarsrood, bruingroen, geelgroen

Herkomst: India, Zuidoost-Azië, Afrika

Houdbaarheid: eenjarig

Verkrijgbaarheid: vanaf mei

VBN-nummer: 123146

Veiling: FloraXchange

Verzorging: de plant houdt van warmte en kan zowel in de schaduw als in de volle zon; houd de grond licht  vochtig en goed gedraineerd; meer zon betekent ook een grotere waterbehoefte; mest af en toe wat bij; wanneer de bloemen verschijnen, kunnen deze gemakkelijk worden verwijderd

Tekst Leo Miedema, Floricode.com | Foto’s: Fotostudio GJ Vlekke