De gasprijs is dinsdag 14 december alweer naar nieuwe recordhoogtes gestegen. Nog niet eerder was de prijs voor levering van gas in het eerstvolgende kwartaal zo hoog. Door de slecht gevulde gasopslagen kan de levering in de winter niet meer worden gegarandeerd.
De prijs voor daggas op de TTF-spotmarkt is nu € 1,17 voor een kuub gas. Dinsdagochtend was de prijs waarvoor gas ingekocht kan worden voor het volgende kwartaal ruim € 1,15. De aanhoudende spanningen tussen Rusland en Oekraïne zorgen voor deze onrust op de gasmarkt. Het transport van gas van Rusland naar Europa via de Oekraïne, door de gaspijpleiding met de mooie naam Brotherhood, is er onzeker door.
Ook de andere pijpleiding over land, de Northern Lights die door Wit-Rusland loopt, is niet 100% betrouwbaar. President Loekasjenko van Wit-Rusland dreigde in oktober al dat transport te blokkeren. De Duitse autoriteiten hebben al laten weten zich door al deze onrust niet te zullen laten opjagen om sneller groen licht te geven voor de onder de Oostzee aangelegde gasleiding North Stream 2.
Niet voldoende gas bij koude winter
Het leidt al tot speculaties in de Nederlandse media wat er gaat gebeuren in geval van een koude winter. De NOS concludeerde gisteren dat het kabinet niet kan garanderen dat er dan nog voor alle bedrijven voldoende gas voorradig is. Nieuwsuur citeerde glastuinder David van Tuijl uit Zuilichem. De tuinder heeft, zoals veel telers, noodvoorzieningen als dieselaggregaten en een verwarmingsketel die ook op diesel kan draaien, maar kan daarmee niet volle bak telen. Gas is broodnodig voor optimale bedrijfsvoering .
In dezelfde uitzending concludeert VVD-Kamerlid Silvio Erkens dat zijn vertrouwen in de vrijemarktwerking in het geval van de gasmarkt niet groot is. “De gasmarkt ís geen vrije markt”, stelt hij. De markt staat daarvoor te zeer onder invloed van geopolitieke krachten.
Afhoudende Kamerbrieven reguleren gasmarkt
Dat zou de opmaat kunnen zijn naar een nieuwe regulering van de energie- en met name de gasmarkt. Demissionair staatssecretaris van Economische zaken Dilan Yesilgöz schreef vorige maand in een Kamerbrief dat radicale veranderingen op die markt op dit moment niet nodig zijn. Carola Schouten, demissionair minister van Landbouw, natuur en Voedselkwaliteit, constateerde in antwoord op Kamervragen over een gestopte glastuinder twee weken geleden nog, dat er nu geen acute sectorbrede noodsituatie speelt door de hoge energieprijzen. De verwachting is dat volgend jaar de gasprijzen ook weer zullen dalen.
Maatregelen nieuwe kabinet voor gasmarkt
Desalniettemin zal het nieuwe kabinet-Rutte IV wel degelijk werk (moeten) gaan maken van maatregelen die de nu zo roerige gasmarkt kunnen dempen. Te beginnen met een verstandiger beleid voor de vulling van onze nationale gasvoorraden voor de volgende winter. En op zeer korte termijn een voor alle partijen helder afschakelplan als de voorspelde horrorwinter in januari/februari zou komen en gas op rantsoen moet.
