Nog maar 3% van de aarde is vruchtbare teeltaarde, zei Theo Mulder bij Vitelia Agrocultuur in Lottum. Op de Kennisdag Boomkwekerij legde de Friese gastspreker uit hoe die 3% levendig is te houden.
Mulder is directeur van het Friese landbouwbedrijf Mulder Agro en voorzitter van Symphony of Soils: een stichting die de gezondheidsrelatie tussen bodem, plant, dier en mens wil duidelijk maken. „Ik ben geen voorstander van kunstmest. Van stikstof word ik niet blij, dat zit ’m al in de term: stik-stof. Ik ga liever voor vrolijke soorten van bemesting.”
Nutriënten in menselijke ontlasting
Daarmee bedoelde Mulder in Lottum met name plantaardige bemesting, maar hij noemde ook bemesting met menselijke ontlasting. „Daar zitten nutriënten in”, zei hij wat hij onderbouwde met cijfers. „Per persoon poepen we 2 kg fosfaat uit. 17 miljoen Nederlanders produceren totaal 35,5 miljoen kg fosfaat, 117 miljoen kg stikstof en 34,5 miljoen kali.” Eerder bracht Mulder dit naar voren tijdens de zogeheten Tour de Poep.
Met kringlooplandbouw is grond het best vruchtbaar te houden, aldus Mulder die het bodemleven aanhaalde, maar dan in relatie met de mens. „Een mens bevat 1,5 kg bacteriën, dat is tien keer zoveel dan het gewicht aan lichaamsdelen. Je bent dus zelf al een huis vol microbiologie. De bodem is daar in principe gelijk aan.”
In kringlooplandbouw is het volgens Mulder heel belangrijk om een ziektewerende bodem op te bouwen. „De bodem zie ik als de maag van onze gewassen, die wil je levend houden en anders maken met bijvoorbeeld bacteriën.” Dan ben je volgens de Fries apotheker van je grond. „Laat voedsel je medicijn zijn, en medicijn je voedsel”, verwees hij naar Hippocrates.
Van groene revolutie naar geelgroene transitie
Met een ziektewerende bodem hoef je minder te spuiten. „Ik ben niet tegen gewasbeschermingsmiddelen, maar ik beredeneer ziekten vanuit de bodem.” Mulder zei in Lottum te hopen op een geelgroene transitie in de landbouw. „Een groene revolutie heeft gezorgd voor productieverdubbeling, maar de efficiency van calorieën is juist gedaald en in bulklandbouw zit geen toekomst. Een geelgroene transitie begint bij geel: de zon als grote aanjager van energie voor een gewas.”
90% van een gewas is gratis beschikbaar, zo sloot Mulder in Lottum af. „Energie van de zon, CO2 uit de lucht en water uit de bodem.”
Foto: Arno Engels
