Meer dan 70% van de Nederlandse varkenshouders zal tussen nu en 2023 met hun bedrijf (moeten) stoppen. Dat voorspelt de Rabobank in een onlangs verschenen rapport. Toenemende internationale concurrentie is één oorzaak. Gebrek aan draagvlak in de samenleving is een tweede oorzaak die leidt tot dit historische aantal stoppers. Terwijl tegelijk wereldwijd de vraag naar varkensvlees toeneemt. Veel varkenshouders hebben zich blijkbaar niet op tijd kunnen of willen aanpassen aan de nieuwe realiteit met hoge eisen aan ondernemerschap, verscherpte maatschappelijke eisen en opkomende internationale concurrentie.
Om nog even bij de varkenshouderij te blijven: vooruitkijkend beschrijft de bank ook het bedrijf van de toekomst. Dat produceert marktgericht en is onderdeel van een vaste keten; moet emissiearm zijn en geen overlast voor de omgeving en het milieu veroorzaken; is circulair en transparant en heeft een rol in de maatschappij: onderling respect. Hee? Waar heb ik dat eerder gehoord? Precies, in de stukken van de Rabobank over de glastuinbouw.
De vraag is dan of ook dat doemscenario van 70% stoppers in de komende jaren opgaat voor de glastuinbouw? Ook wij hebben te maken met internationale concurrentie. Verschil met de varkenshouderij is volgens mij wel dat wij alerter zijn op het behouden en vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor onze sector. In de Agrifoodmonitor scoort de tuinbouw qua reputatie steevast het hoogst van alle agrarische sectoren.
Vorige week zag ik ook een interview met de strateeg van Shell. ’Ik moet ervoor zorgen dat Shell geen dodo wordt’, stond er als kop boven het artikel. De dodo was een inheemse vogelsoort op Mauritius. Hij kon niet vliegen, had op het eiland geen natuurlijke vijanden en stierf uit toen hij bij kolonisatie van het eiland een gemakkelijke prooi werd voor meegekomen ratten en varkens. Shell moet én wil zich op tijd aanpassen om niet hetzelfde lot te ondergaan als de dodo. Het zal best nog de nodige inspanning van de betreffende strateeg vergen om de mammoettanker Shell op de nieuwe koers te krijgen.
Voor individuele ondernemers en ondernemingen in de glastuinbouw is de uitdaging om ook koers te zetten naar een duurzamer bedrijfsvoering met stevig draagvlak in de samenleving. Op onze MKB-bedrijven is zo’n koerswending wellicht iets gemakkelijker dan bij Shell. We zien dichtbij het jammerlijke vooruitzicht van onze collega’s in de varkenshouderij. Zo willen wij de toekomst van onze sector niet. Om dat te voorkomen werk ik samen met mijn broers in onze onderneming LKP Plants elke dag aan een extra stapje duurzaamheid, concurrentiekracht en ondernemerschap. Wij willen bij de blijvers horen en steken daar elke dag al onze energie in. Ik moet ervoor zorgen dat LKP Plants geen dodo wordt!
Hans Koolhaas
mede-eigenaar van LKP Plants in Moerkapelle
Deze column is ook verschenen in vakblad Groenten & Fruit.