De Russische aardgasproducent Gazprom heeft de gaskraan naar Oekraïne vorige week dichtgedraaid. De levering van gas aan het Oekraïnese Naftogaz zal gedurende de maand maart worden stopgezet. Naftogaz had het Russische gas al vooruitbetaald, maar Gazprom heeft de betalingen teruggestort. De levering van Russisch gas via Oekraïne aan Europese landen loopt volgens Naftogaz geen gevaar en gaat gewoon door.
Met het tijdelijk sluiten van de gastoevoer naar Oekraïne reageert Moskou op het verliezen van een al vier jaar lopende arbitragezaak voor een tribunaal in Stockholm tegen Naftogaz over het volume en de prijs van gas. Het tribunaal veroordeelde de Russen op 28 februari tot het terugbetalen van $2,56 miljard aan Naftogaz. Een dag later kondigde Gazprom aan de gaslevering aan Oekraïne een maand stil te zetten.
Aardgas als politiek wapen
Volgens Oekraïne toont de actie aan dat Rusland gasvoorraden als politiek wapen gebruikt. Andriy Kobolyev, CEO van Naftogaz, wijst in dat kader op de plannen voor Nord Stream 2. Samen met vijf Europese energiebedrijven, waaronder Shell, wil Gazprom een nieuwe pijpleiding aanleggen onder de Baltische Zee en de Oostzee door naar Duitsland. Met deze Nord Stream 2 zou de capaciteit van de bestaande Nord Stream gaspijpleiding verdubbelen. Zodra de Nord Stream 2 klaar is, kan Rusland jaarlijks maximaal 110 miljard m3 aardgas rechtstreeks via Duitsland naar Europa exporteren. Dat is voldoende om in de totale vraag van Frankrijk, Nederland en Polen te voorzien.
In economisch opzicht is de Nord Stream 2 een welkome investering, maar geopolitiek is de leiding omstreden. Critici menen dat Europa er veel te afhankelijk mee wordt van Russisch aardgas. Zo liet Kobolyev niet na te waarschuwen voor de ‘significante machtsinvloed’ die Rusland krijgt via Nord Stream 2.
Pools aardgas
Gisteren maakte Naftogaz overigens bekend een contract te hebben ondertekend met de Poolse aardgasleverancier PGNiG voor de levering van meer dan 60 miljoen m3 gas aan Oekraïne. De deal is met onmiddellijke ingang ingegaan en loopt tot en met eind deze maand. Het Poolse gas is een mix van binnenlandse productie in Polen en geïmporteerd LNG (vloeibaar gas) uit Qatar en de VS.
