Sinds 2012 is lisianthus bezig aan een opmars. Aanvoervolume en middenprijs stijgen sindsdien gelijkmatig. De vraag naar plantmateriaal, ook door nieuwkomers in de teelt, overtreft het aanbod. Wachtlijsten bij veredelaars en vermeerderaars nemen flink toe.
Het aantal aanvragen naar plantmateriaal van lisianthus is nog nooit zo hoog geweest, geven veredelaars en vermeerderaars aan. In de productie van zaad zijn Sakata en Takii de grootste spelers voor Nederland en de vermeerdering gebeurt bij Van Egmond en Florensis. Vooral de aanvragen van nieuwkomers, meestal chrysantentelers, vallen op. Hooguit 1-2 van zulke aanvragen per jaar kunnen worden gehonoreerd. Vaak gaat het dan wel om redelijke grote bedrijven. Zo zijn twee chryantentelers met 4 ha ka al bezig met omschakeling naar lisianthus. Op het huidige areaal jaarrondteelt, zo’n 42 ha, is dat fors. Ook de twaalf bestaande jaarrondtelers zitten niet stil. Kwekerij Waalzicht breidde dit jaar zijn areaal lisianthus uit van 4,6 naar 8,5 ha en kwekerij Montana verdubbelt zijn areaal tot 4 ha. Voor 2018 is bijna 20% uitbreiding gepland in het areaal lisianthus.
Natuurlijke rem
Er zit een soort natuurlijke rem op de uitbreiding. Een hele belangrijke is dat de productie van kwalitatief goed zaad niet snel is op te schroeven. Zaadproductie is een meerjarig en kostbaar proces dat begint bij het opzetten van ouderlijnen. Als die klaar zijn voor kruising duurt het nog zo’n 1,5 jaar voordat het hybridezaad beschikbaar is. Een tweede rem zit bij de vermeerdering. Gespecialiseerde kennis, opkweekruimtes en apparatuur zijn noodzaak. De kassen bij Van Egmond en Florensis zitten vol. Uitbreiding is aanstaande, maar zal niet met hele grote stappen gaan.
Promotie
Er zijn meerdere verklaringen voor de gunstige marktpositie van lisianthus. Zo past de bloem prima in de populaire veldboeketten. Handelaren geven aan dat ze sinds een paar jaar weer meer lisianthus gebruiken, omdat ze jaarrond voldoende aantallen van uniforme en goede kwaliteit kunnen kopen. Telers hebben met gezamenlijke en individuele promotie de positie van de bloem verbeterd. Naast die marketing waren er verbetering van het sortiment, betere teeltomstandigheden in de kas en voorbehandeling in de aanvoer van de bloemen.
Klokgerelateerde verkoop
De verkoop van lisianthus is voor 95% klokgerelateerd. Het gros (82%) gaat naar bloemist/groothandel, maar de afzet richting retail groeit. Enkele telers richten zich inmiddels op dit segment met specifieke teeltwijze en sortiment. Van 130 miljoen stuks en gemiddeld 37 cent per steel in 2012 ging het naar 160 miljoen stelen en een middenprijs van 43 cent voor de totale productgroep in 2016. Het aandeel dubbelbloemigen nam toe van 44% tot zo’n 74%. Dubbelbloemigen brengen gemiddeld ongeveer 2 cent per steel meer op dan enkelbloemigen. Kostprijzen lopen uiteen van 32 tot zo’n 40 cent per steel. Veel is afhankelijk van de financieringslast van de kwekerij, de teeltwijze, het percentage uitval en het aantal stelen dat per m2 gepoot wordt. Op jaarbasis ligt de takproductie tussen ongeveer 420 en ruim 500 stelen per m2, verdeeld over 5 tot 5,5 teeltronden.
Een uitgebreidere analyse van lisianthus inclusief een reportage bij kwekerij Waalzicht leest in het vakblad nr. 42
