De onverwachte verkiezingszege van Donald Trump valt in dezelfde categorie als de overwinning van het Brexit-kamp in juni. De komende weken verschuift de aandacht naar de stemrondes in Italië en Oostenrijk. Slimme ondernemers wapenen zich vast voor de mogelijke gevolgen die dat voor de euro heeft, zegt columnist Joost Derks.
In de nasleep van de onverwachte verkiezingszege van Donald Trump is de waarde van de dollar gestegen. Die terreinwinst ging ten koste van onder meer de euro. Die is teruggevallen tot het laagste niveau sinds eind 2015. De kans is groot dat de aandacht op valutamarkten binnenkort verschuift van Amerika naar Europa. Na de verkiezingen in de Verenigde Staten kan nu het Europese vasteland zich opmaken voor een politieke verschuiving.
Na Brexit volgt Quitalië
Op 4 december vindt er in Italië een referendum plaats waarin de bevolking zich uit kan spreken over een aantal maatregelen waarmee premier Matteo Renzi de weg vrij wil maken voor politieke hervormingen. Renzi heeft zijn politieke lot verbonden aan de uitkomst van het referendum. Tussen 21 oktober en 15 november zijn door 11 verschillende organisaties in totaal 32 peilingen gehouden. In elk daarvan had het nee-kamp een voorsprong, die bovendien steeds verder lijkt op te lopen. De kans is dan ook groot dat de Italiaanse regering binnenkort op zoek moet naar een nieuwe premier.
Populistische primeur in Oostenrijk Op dezelfde dag worden in Oostenrijk verkiezingen gehouden. De rechts-populistische partij FPÖ heeft bij het Constitutioneel Hof met succes de kleine zege aangevochten die Alexander van der Bellen (de Groenen) in mei behaalde. Als FPÖ-kandidaat Norbert Höffer in de herkansing wint, krijgt Oostenrijk als eerste land in Europa een populistische premier.
Ontevreden onderklasse
De onverwachte uitkomst van het Brexit-referendum, de overwinning van Trump, het dreigende vertrek van Renzi en de kans dat Höffer de presidentsverkiezingen in Oostenrijk wint zijn symptomen van dezelfde onderliggende beweging. De toenemende inkomensongelijkheid in de wereld wordt vaak aangehaald als verklaring voor het ongenoegen dat leidde tot de uitkomst van het Brexitreferendum en de opkomst van Trump. Grote delen van de bevolking zien dat er banen verloren gaan door concurrentie met lagelonenlanden en door de komst van goedkope arbeidskrachten. De toename van de welvaart gaat aan deze groep voorbij. De bestaande instellingen en politieke partijen doen in de ogen van veel mensen te weinig om hun belangen te verdedigen. De zege van populistische, nationale partijen is dan ook vooral het verlies van de gevestigde orde.
Grenzen sluiten
Uit economisch oogpunt zijn de opmars van isolationisme en protectionisme een slechte ontwikkeling. De Nederlandse welvaart zou bijvoorbeeld een enorme deuk oplopen als we de grenzen zouden sluiten en goedbetaalde handelsconsultants dan maar in de Limburgse mijnen aan het werk zetten. Daar komt bij dat de onveiligheid toeneemt als steeds meer Europese landen het eigenbelang boven alles stellen. De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal – de in 1951 opgerichtte voorloper van de Europese Unie – is voornamelijk opgericht om de samenwerking tussen de landen in Europa te bevorderen. Daarmee moest tevens voorkomen worden dat deze landen opnieuw met elkaar in oorlog zouden raken.
Doordacht valutabeleid
De beweeglijkheid van wisselkoersen gaat verder toenemen door de komende verkiezingen en referenda. De beste manier voor Nederlandse bedrijven om zich tegen de opkomst van het populisme te wapenen is het voeren van een goed doordacht valutabeleid. Elk signaal van toenemende onenigheid in de Europese Unie zal de euro verder onder druk zetten. Hoewel dat een gunstige ontwikkeling is voor exportbedrijven die betaald krijgen in vreemde valuta’s, leidt dit tot hogere kosten voor ondernemingen die (half)producten invoeren van buiten de eurozone. Voor deze bedrijven is het belangrijker dan ooit om het valutarisico af te dekken.
Joost Derks is valuta-expert bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (NBWM). Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer. Deze informatie is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde transacties en/of beleggingen via de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij NV.
