„Gemeenten spelen een sleutelrol in het klimaatbestendig maken van steden. Er zijn verschillende visies over hoe gemeenten dit het beste kunnen aanpakken.
Sommige onderzoekers zijn van mening dat gemeenten een eigen departement moeten oprichten dat volledig focust op het klimaatbestendig maken van de stad. Anderen zien vooral heil in ’mainstreaming’; het onderbrengen van het thema klimaatadaptatie in andere beleidsdomeinen. Het idee is dat mainstreaming een effectievere beleidsvorming stimuleert doordat doelen met elkaar verweven kunnen worden, middelen efficiënter kunnen worden ingezet en sprake is van duurzame investeringen.
In mijn proefschrift ’How mainstream is mainstreaming?’ga ik in op de vraag wat mainstreaming precies inhoudt. Ook heb ik gekeken hoe gemeenten de integratie van klimaatadaptatie in hun beleid kunnen faciliteren. Mijn belangrijkste conclusie is dat, wanneer gemeenten aan de slag gaan met mainstreaming, klimaatadaptatie breed moet worden gedragen binnen de organisatie. Zowel ambtenaren als politici moeten overtuigd zijn van het belang van klimaatbestendige maatregelen, de urgentie hiervan onderkennen en bereid zijn om actie te ondernemen.
Ook is duidelijk dat de integratie van klimaatadaptatie in andere beleidsdomeinen, zoals stedelijke planning, watermanagement en gezondheidszorg, niet vanzelf gaat. Dit proces moet je sturen en stimuleren. Ook is aanpassing van organisatiestructuren onontkoombaar. Bij het vervangen van de riolering of het openbreken van de straten wordt immers niet automatisch bekeken welke mogelijkheden dit biedt voor klimaatbestendige maatregelen. Het inzetten van beleidskoppelaars – oplettende ambtenaren die op zoek gaan naar slimme koppelingen – kan er voor zorgen dat klimaatadaptatie als doel wordt meegenomen in bestaande processen.
Aan de slag gaan met klimaatadaptatie, door middel van mainstreaming, vergt een lange adem. Het is daarom belangrijk dat gemeenten zich er bewust van zijn wat nodig is om klimaatadaptatie structureel te borgen in hun beleid. Maar er ligt niet alleen een taak voor gemeenten; ook burgers en bedrijven kunnen bijdragen aan een klimaatbestendige stad. We staan met zijn allen voor een grote uitdaging!”
Caroline Uittenbroek
Onderzoekster Universiteit Utrecht
