Uit welk potje komen vergoedingen bij onteigeningen?

Ik las vandaag dat de huizenmarkt aarzelend in de lift zit. Het mooie is dat deze lift ook nog omhoog gaat. Dat is immers altijd de vraag bij een lift.

Ook zijn er inmiddels weer gemeentes waarbij woningbouwprojectjes opgestart worden. Hiermee verbonden is de aanleg van nieuwe wegen, straten en fietspaden. Hier en daar steken mensen van gemeentes, Rijkswaterstaat en de Dienst Landelijk Gebied om voormelde redenen weer hun hoofd om de deur met de opmerking: ‘wij komen uw grond of bedrijf kopen’. Hoewel veel planten- en boomkwekers dergelijke ontwikkelingen al vroeg zien aankomen, is het toch vaak even slikken geblazen.

Veel ondernemers heb ik al mogen begeleiden in kwesties van verkopen aan overheden vanwege al dan niet minnelijke onteigeningen. Het zijn processen waarbij emotie en zakelijkheid soms hand in hand gaan. ‘Oma kijk nog maar eens naar buiten want dit is het laatste jaar dat wij hier bomen rooien’, sprak ooit een kleinzoon wat ondoordacht. Oma belde me direct daarop op met de opmerking: ‘draai alles maar terug, ik wil en ga hier niet weg want het was de grond al van ons overgrootvader’. Vanwege zulke intense gevoeligheden vragen onderhandelingen over bedrijfs- en grondverkopen tot op details een deskundige begeleiding.

Dat bleek ook recent toen een onderhandeling met een gemeente dreigde te ontaarden in een knallende discussie. Zoals te doen gebruikelijk zou de gemeente de deskundigenkosten van de verkoper vergoeden. De boekhouder die de onderhandelingen mee aanstuurde, had gaandeweg de onderhandelingen de omzetbelasting van nota’s van de onteigeningsdeskundige in aftrek gebracht. De onteigeningsdeskundige gaf vervolgens in een gesprek bij de gemeente aan zijn honorarium inclusief de daarop drukkende omzetbelasting te declareren. ‘Dat doe je niet goed’, had de boekhouder geroepen in het bijzijn van gemeenteambtenaren. Die weigerden vervolgens de omzetbelasting te betalen.

De gemeente vroeg mij wie de omzetbelasting moest betalen. Samengevat was mijn reactie op deze vraag: ‘helaas, pindakaas gemeente!’. De onteigeningsdeskundige handelde correct. Immers grondtransacties zijn vrijgesteld voor de omzetbelasting en dus is de voordruk die verband houdt met zo’n transactie niet aftrekbaar. De omzetbelasting moest uit het potje van de gemeente komen en niet uit dat van de Belastingdienst.