Deze week is door Accez de scenariostudie ’Bloeien als bestemming’ gelanceerd. Wellicht al gezien? Zo niet, even bekijken zou ik zeggen Een aanrader en wat mij betreft een verplicht stuk voor iedere zichzelf respecterende tuinbouw ondernemer, c.q. elk directielid van een tuinbouw (keten)bedrijf. Tot zover de PR voor deze studie.
Wat ik me allereerst afvraag, wat is nu de echte aanleiding voor de genoemde studie? Is het zo matig gesteld met de strategische koers van de Nederlandse Tuinbouwonderneming? Of kan er nog een tandje bij? Ik ben van mening dat bij veel tuinbouwbedrijven de stip op de horizon haarscherp is, maar jammer genoeg ook niet overal. Is deze studie dan voor deze laatste groep opgesteld? Ik denk het niet. Succesvolle bedrijven maken regelmatig tijd vrij voor de strategie. Moet dat iedere maand in een strategische sessie? Lijkt me dan weer niet, maar zo eens in de drie jaar de strategie grondig herijken, is zeker een goed plan. Vaker herzien geeft zwabberende onvoorspelbare bedrijven, langere tijdsblokken zorgen voor grote schokken in de strategische koers. Beide zorgen voor personeel (en directie) in een permanente staat van verandering. Dat is niet prettig werken. Uiteraard lijkt me tussentijds checken of je op koers blijft, niet onverstandig.
Persoonlijk spreekt mij het onderdeel scenario-analyse mij enorm aan. In de recent gepubliceerde Food & Agri visie 2030 van Rabobank is deze aanpak ook gekozen. Scenario-analyse is een prachtig hulpmiddel om je strategie voor de komende tijd uit te werken. Zoiets begint met een inventarisatie van de onzekerheden, die op je ondernemerspad kunnen komen. Daarbij mag en misschien moet stevig ‘out of the box’ gedacht worden.
Onvoldoende beschikbaarheid van arbeidskrachten is een voorbeeld dat onzekerheid met zich meebrengt, maar dat op korte termijn redelijk oplosbaar is door bijvoorbeeld scholing, mechanisatie, automatisering etc. In de praktijk staat dit onderwerp dan ook bij veel bedrijven op de “lopende agenda” en niet op de strategische actielijst. Daarmee is het vanuit strategisch perspectief een korte termijn vraagstuk.
Een typisch voorbeeld van een lange termijn onzekerheid is hoe de overheid zich de komende jaren met de sector en jouw bedrijf blijft bemoeien. Zet de overheid in om productie van de tuinbouw te stimuleren? Of juist niet? Een andere onzekerheid is hoe de overheid haar overheidsbeleid inzet. Via generieke regels, een middelenbeleid (wat de bestaande werkwijze is), of juist met meer vrijheden door een doelenbeleid? Dit laatste geeft ondernemers concrete doelwaarden om naartoe te werken. Bijvoorbeeld om klimaat of CO2 footprint te verlagen naar de ambities van het klimaatakkoord 2040. Menig ondernemer wil het laatste, maar wat nu als het eerste verder doorzet?
De optelsom van jouw twee belangrijkste “kernonzekerheden” zijn als het goed is te kleuren in vier mogelijke scenario’s. Begin ermee om er vier uit te werken en van daaruit te verkennen wat je te doen staat. En dan ben je er bijna, welk scenario acht je het meest waarschijnlijk en ga je komende jaren mee aan de slag? Kiezen dus en daarna de verdere uitwerking doen voor jouw bedrijf, immers ieder bedrijf is uniek.
Wat dat betreft bieden de beide eerder genoemde scenariostudies goede handvaten om voor jouw bedrijf de strategie te concretiseren of te herijken. Een eenvoudig stappenplan is toegevoegd in de tuinbouwstudie, gewoon doen zou ik zeggen. Ik weet dat deze column ook door andere ondernemers dan sierteeltondernemers wordt gelezen (het voordeel van internet en sociale media), dus ja, deze oproep is ook voor jullie bestemd. Een mooie strategische ontdekkingsreis toegewenst!
