Bij het controleren van foto’s op Waarneming.nl heeft vlinderonderzoeker Erik van Nieukerken een voor Nederland nieuwe berkenmineermot ontdekt. Om er zeker van te zijn dat het daadwerkelijk ging om Stigmella naturnella bekeek hij vanaf september berken op verschillende plekken in Nederland. Daarbij constateerde hij dat de soort al behoorlijk algemeen is. Dat meldt Naturalis Biodiverity Center op Naturetoday.
Aangezien de foto’s van de Utrechtse heuvelrug en het Gooi kwamen ging Van Nieukerken daar zoeken. Hij trof tot zijn verrassing inderdaad mijnen en later ook rupsen aan. Met behulp van andere vlinderonderzoekers vond hij talrijke mijnen op meer plekken in Utrecht, de zuidelijke Veluwe, Noord-Brabant en Limburg. De meeste mijnen vonden ze op ruwe berk in tamelijk droog bos, maar sommige zaten ook op zachte berk.
De laatste decennia werden al heel wat soorten bladmineerders voor het eerst in Nederland aangetroffen. Bijvoorbeeld de smalle wilgenmineermot enkele slakkenspoormotten en de overbekende paardenkastanjemineermot. Op berken verwachtten experts niet direct een nieuwkomer. De meeste soorten hebben namelijk, net als berken zelf, een noordelijke verspreiding in Europa.
Tot in het verre oosten
De bekende microlepidoptera-onderzoeker Josef Klimesch beschreef Stigmella naturnella voor het eerst in 1936 in Zuid-Tirol. Daarna werd de soort slechts sporadisch gevonden in Midden-Europa. Later bleek echter dat S. naturnella talrijk is in delen van Rusland, waar hij tot het verre oosten voorkomt.
Zuidelijke berkenmineermot
De laatste jaren waren er geïsoleerde meldingen uit Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Polen en Frankrijk. Stigmella naturnella lijkt zich in korte tijd vanuit het zuiden naar België en Nederland te hebben uitgebreid. Als Nederlandse naam stelt Van Nieukerken ’zuidelijke berkenmineermot’ voor.
Beeld: Erik van Nieukerken
