Gezuiverd rioolwater kan voor ongeveer 80% in de landbouw worden hergebruikt door irrigatie vanuit het grondwater. Deze conclusie trekken onderzoekers van onder meer het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica van de Universiateit van Amsterdam (UvA). Met dat gezuiverd water kunnen landbouwers tot 25% van hun waterbehoefte invullen.
Wanneer gezuiverd rioolwater voor irrigatie wordt aangevoerd via het grondwater, ook wel subirrigatie genoemd, zorgt de bodem ervoor dat er geen direct contact is met mens en omgeving. Tevens zorgen diverse bodemprocessen voor het filteren, bufferen en afbreken van chemicaliën in het water, waardoor verspreiding daarvan tot het minimum beperkt wordt. Promovendus Dominique Narain-Ford, die het onderzoek leidde: „We hebben in het lab en in het veld al gekeken naar die verspreiding. Het project loopt tot 2022. De komende tijd gaan we onderzoeken of hergebruik van gezuiverd rioolwater echt veilig is voor mens en milieu. Wellicht is er een extra zuivering nodig.”
1,9 miljard m3 rioolwater
De focus in het onderzoek lag op Nederland, met 1,9 miljoen hectare akkerland en goed verspreide rioolwaterzuiveringsinstallaties over het gehele land. Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties lozen jaarlijks ongeveer 1,9 miljard m3 water. Volgens de onderzoekers is dat veel meer dan de watervraag voor bovengrondse irrigatiesystemen. Dominique Narain-Ford: „In onze studie hebben we onderzocht waar en hoeveel water van rioolwaterzuiveringsinstallaties rechtstreeks kan worden hergebruikt via subirrigatie tijdens een gemiddeld en een droog jaar. Er bleek respectievelijk 78 en 84% herbruikbaar.” In vergelijking met bovengrondse irrigatietechnieken is bij subirrigatie meer water nodig omdat het grondwater op een gewenst niveau gebracht moet worden. Er gaat echter ook minder irrigatiewater verloren door verdamping.
Sprinklers versus subirrigatie
Gezuiverd rioolwater wordt meestal rechtstreeks geloosd in het oppervlaktewater, zoals rivieren en meren. Conventionele rioolzuiveringsinstallaties zijn niet in staat veel microverontreinigingen te verwijderen, wat volgens de onderzoekers betekent dat gezuiverd rioolwater nog steeds resten van geneesmiddelen, antibioticaresistente bacteriën en een breed scala aan andere chemicaliën bevat. „Dit is met name een probleem tijdens de zomers, wanneer oppervlaktewateren in de nabijheid van rioolzuiveringsinstallaties voornamelijk uit gezuiverd rioolwater bestaan. Bovengrondse irrigatie van dat water via sprinklers resulteert in een onbedoelde blootstelling aan menselijke pathogenen en andere microverontreinigingen. Met subirrigatie is die directe blootstelling er niet”, vertelt Dominique Narain-Ford.
De onderzoeksresultaten zijn onlangs gepubliceerd in Science of the Total Environment en Reviews of Environmental Contamination and Toxicology.
